مقاله درباره بررسی شاهنامه فردوسی – تحقیق آماده

مقاله درباره بررسی شاهنامه فردوسی

موضوع مقاله : بررسی شاهنامه فردوسی

نوع فایل : (word) – قابل ویرایش میباشد.

گرایش : رشته تاریخ و غیره..

مقاله word بررسی شاهنامه فردوسی برای دانشجویان و دانش آموزان رشته تاریخ و غیره .. ما در اینجا در مورد بررسی شاهنامه فردوسی توضیحات کامل به صورت قالب فایل ورد (word) آورده ایم.

این مقاله دارای صفحه مشخصات فردی است و  همچنین دارای فهرست مطالب می باشد. به طور کامل این فایل قابل ویرایش می باشد و در قالب Word است. می توانید آن را مطابق با سلیقه خودتان ویرایش نمایید.

مقدمه ای از این مقاله درباره بررسی شاهنامه فردوسی

شاهنامه شرح احوال، پیروزی ‌ها، شکست ها، ناکامی‌ها و دلاوری‌های ایرانیان از کهن‌ترین دوران (نخستین پادشاه جهان کیومرث) تا سرنگونی دولت ساسانی به دست تازیان است (در سده هفتم میلادی).

کشمکشهای خارجی ایرانیان با هندیان در شرق. تورانیان در شرق و شمال شرقی. رومیان در غرب و شمال غربی و تازیان در جنوب غربی است. شاهنامه فردوسی

افزون بر سیر خطی تاریخی ماجرا در شاهنامه داستانهای مستقل پراکنده ‌ای نیز وجود دارند که مستقیماً به سیر تاریخی مربوط نمی‌شوند. از آن جمله: داستان زال و رودابه، رستم و سهراب، بیژن و منیژه، بیژن و گرازان (که بخشی از داستان بلند بیژن و منیژه است)، کرم هفتاد و جز اینها برخی از این داستانها به طور خاص چون رستم و اسفندیار و یا رستم و سهراب از شاهکارهای مسلم ادبیات جهان به شمار می‌آیند.

دودمان‌های پادشاهی در شاهنامه فردوسی

1. پیشدادیان
2. کیانیان
3. پارتیان
4. ساسانیان

پیشینۀ داستانهای شاهنامه فردوسی

باید دانست که بن‌مایه‌های داستانهای شاهنامه ساختۀ فردوسی نیست و این داستان‌ها از دیرباز در میان ایرانیان رواج داشته‌اند. مثلاً در کتابهای پهلوی مانند بندهشن، ایاتکار زریران (که مشابهت های بسیار با گشتاسب‌نامه دقیقی دارد) و دینکرد تلمیحات و اشارات بسیاری به قهرمانان و پهلوانان شاهنامه وجود دارد. هم‌چنین در اوستا خصوصا در نسک یشت‌ها اشارات فراوانی به بسیاری از شخصیتهای شاهنامه (پیشدادیان و کیانیان) شده‌است. شاهنامه فردوسی

این موضوع در همه آثار حماسی بزرگ به چشم می‌خورد به این معنا که در آغاز (و شاید برای مدتی مدید) داستانهای حماسی در میان مردم دهان به دهان و از نسلی به نسلی سینه به سینه می‌گردد تا آن‌که شاعر توانا و با ذوق و قریحه‌ای پدیدار شده و اثری بزرگ از روی آنها می‌آفریند. شاهنامه فردوسی

مأخذ اصلی فردوسی در به‌نظم کشیدن داستانها، شاهنامۀ منثور ابومنصوری بود که چندی پیش از آن توسط یکی از سپهداران ایران‌دوست خراسان از روی آثار و روایات موجود گردآوری شده بود. فردوسی در شاهنامه از پنج راوی شفاهی نیز به نامهای آزادسرو، شادان برزین، ماخ پیر خراسانی، بهرام و شاهوی یاد کرده که او را در بازگو کردن داستانها یاری رسانده‌اند اما ذبیح‌اله صفا استدلال کرده‌است که به احتمال فراوان راویان یادشده مربوط به روزگاران پیشین بوده اند و فردوسی به جهت احترام از آنان سخن به زبان آورده و هیچ‌کدام معاصر با حکیم توس نبوده‌اند. شاهنامه فردوسی

و در ادامه..

نیز شایان ذکر است که کتاب بسیار بزرگی در اواخر روزگار ساسانی به نام خوتای نامگ (خدای‌نامه) تالیف شده بود که به یک معنا کتاب تاریخ رسمی شاهنشاهی به شمار می‌آمد. روزبه پسر دادوویه با کنیۀ عربی «عبداله ابن مقفع» یا همان ابن مقفع مترجم کلیله و دمنه آن را به عربی ترجمه کرد. این کتاب یکی از مآخذ تقریباً همۀ تاریخ نگاران سده‌های آغازین اسلامی به شمار می‌آمد. از خوتای نامگ در شاهنامه با نام نامۀ خسروان یاد شده‌است. «خوتای» برابر پهلوی «خدای» است که به معنی پادشاه به کار می‌رفته‌است. معنی مشابهی برای خدا هنوز هم در نامهایی چون «کدخدا» دیده می‌شود. شاهنامه فردوسی

این نکته دارای اهمیّت است که داستانهای شاهنامه در آن دوران نه به عنوان اسطوره بلکه به عنوان واقعیّتی تاریخی تلقی می‌شدند. یعنی فردوسی تاریخ ایرانیان و حماسه‌های ملی آنان را به نظم کشید نه اسطوره‌های آنان را. شاهنامه فردوسی

شاهنامه‌های منظوم دیگر

فردوسی نخستین کسی نبود که به نظم حماسه‌های ملی اقدام کرد پیش از او دیگرانی نیز دست بدین کار زده بودند. از آن میان دقیقی طوسی (همشهری فردوسی) شایستۀ نامبردن است. وی شاعری خوش قریحه بود که نخست به نظم شاهنامۀ ابومنصوری اقدام کرد ولی هنوز چندی از آغاز کارش نگذشته بود که به دست یکی از بندگانش کشته شد و کار او ناتمام ماند. فردوسی در شاهنامۀ خود از دقیقی توسی به نیکی نام می‌برد و هزار بیت از سروده‌های او را در کار خود برای قدردانی می‌گنجاند. هزار بیت دقیقی مربوط به پادشاهی گشتاسب و برآمدن زرتشت است. ذبیح‌اله صفا به این هزار بیت لقب گشتاسپ‌نامه داد که خوشبختانه امروز جا افتاده و مقبول است.

شخص دیگری که پیش از آن دو به نظم حماسه‌های ملی پرداخته بود شاعری بود با نام مسعودی مروزی. متاسفانه امروز بیش از چند بیت از شاهنامۀ او در دست نیست. اما ظاهراً در زمان فردوسی شهرتی بسزا داشته است. جالب توجه است که شاهنامۀ او در بحر تقارب نیست بلکه در بحر هزج است (مفاعیلن مفاعیلن فعولن). شاهنامه فردوسی

لینک دانلود این مقاله به صورت کامل بعد از خرید قانونی نمایش داده می شود.

ادامه مطلب